Kiedy picie alkoholu zaczyna być niebezpieczne?

• Medycyna
• Psychiatria

Substancja psychoaktywna. Dwa wyrazy o silnym brzmieniu i pejoratywnym znaczeniu. Gdybyśmy mieli wymienić przykłady takich substancji,  na pierwszy plan wysunęłyby się narkotyki i dopalacze. Ale czy ktoś zastanawiał się do jakiej grupy należy alkohol? Właśnie ten, który uzależnia w Polsce około 900 tysięcy ludzi i który jest za często spożywany przez ponad 3,5 miliona mieszkańców naszego kraju.  Może warto poświęcić chwilę czasu i zastanowić się nad tym, że nadmierne picie alkoholu charakteryzuje nie tylko osoby uzależnione, a problemy zdrowotne z tym związane mogą dotknąć każdego z nas.

Alkohol jest substancją psychoaktywną, wpływa na ośrodkowy układ nerwowy, powodując zmiany zachowania, myślenia i nastroju. Wbrew powszechnemu przekonaniu nie działa pobudzająco, jest przede wszystkim jest depresantem.

Pierwsza faza działania alkoholu – objawiająca się rozluźnieniem, pobudzeniem, wahaniami nastroju oraz zaburzeniami krytycyzmu – jest przejściowa i wynika z hamowania mechanizmów kontrolujących. W drugiej fazie pojawia się znużenie, senność i spowolnienie, które wskazują na tłumiące działanie omawianej substancji.

Co wpływa na stężenie alkoholu we krwi?

• Ilość wypitego alkoholu

Jedna standardowa porcja alkoholu to 10g 100% alkoholu i zawiera się ona w:

250 ml piwa (5%) = 100 ml wina (12%) = 30 ml wódki (40%).

Oczywiste jest, że im więcej standardowych porcji alkoholu spożyjemy, tym większe będzie jego stężenie we krwi.

• Masa ciała

Osoba o małej masie ciała może wypić znacznie mniej alkoholu niż ważąca więcej, a obie osiągnął podobne jego stężenie we krwi.

• Płeć

Kobiety osiągają wyższe stężenie alkoholu we krwi  – nawet o 40% – w porównaniu z mężczyznami, biorąc pod uwagę taką samą ilość wypitych porcji standardowych oraz taką samą wagę. Dzieje się tak, ponieważ kobiety mają mniejszą zawartość wody w organizmie, mniejszą aktywność enzymów metabolizujących alkohol w żołądku oraz większą ilość estrogenów, które zwiększają wchłanianie alkoholu.

Szybkie wypijanie kolejnych porcji alkoholu powoduje gwałtowne zwiększanie jego stężenia we krwi.

• Posiłki i „bąbelki”

Alkohol spożywany „na pusty żołądek” oraz trunki zawierające dwutlenek węgla – szampany, wina musujące, drinki – wchłaniają się szybciej, powodując zwiększanie stężenia alkoholu we krwi.

• Czas metabolizowania alkoholu jest różny dla poszczególnych osób

Warto znać i akceptować reakcje swojego organizmu na alkohol.  Jednym szkodzi niewielka ilość, inni mogą wypić więcej bez wyraźnych objawów.

Co alkohol robi ze zdrowiem?

Nie ma dawki alkoholu całkowicie bezpiecznej! Większość problemów zdrowotnych pojawia się w wyniku przewlekłego nadużywania. Ale nie tylko. Również okazjonalne spożywanie może doprowadzić do zatrucia alkoholem, urazów, wypadków, przemocy czy niebezpiecznych połączeń z lekami.

Z jakimi chorobami i dolegliwościami może wiązać się nadmierne bądź długotrwałe spożywanie alkoholu?

• Udar mózgu – prawdopodobieństwo udaru niedokrwiennego u osoby uzależnionej jest 1,6-krotnie większe niż u zdrowego człowieka, a krwotocznego ponad 2-krotnie większe
• Urazy głowy – mogą przydarzyć się każdej osobie pod wpływem alkoholu, występujące wówczas zaburzenia koordynacji powodują, że człowiek upada na podłoże bezwładnie, całym ciężarem ciała, zaniedbując ochronę głowy. Wpływa to również na wzrost ryzyka krwawienia.
• Nieprawidłowe krzepnięcie krwi – u osób uzależnionych uszkodzona wątroba w niedostatecznej ilości produkuje czynniki krzepnięcia, co przedłuża czas krwawienia oraz zwiększa jego obszar
• Zanik robaka móżdżku – regularne spożywanie alkoholu może skutkować postępującym uszkodzeniem móżdżku, co charakteryzuje się: niepewnym, chwiejnym chodem z szeroko rozstawionymi stopami, niezbornością ruchów, drżeniem rąk, trudnością w wykonywaniu szybkich ruchów oraz problemami z mową. Objawy te mogą utrzymywać się nawet w późniejszym okresie abstynencji.
• Polineuropatia obwodowa – czyli uszkodzenie nerwów obwodowych i zaburzenia przewodzenia przez nie impulsów, związane z nadużywaniem alkoholu. Objawia się to mrowieniem i drętwieniem stóp lub dłoni, zaburzeniami czucia, bólem kończyn, nasiloną potliwością rąk oraz ścieńczeniem skóry w tych okolicach.
• Stłuszczenie wątroby – dotyka niemal 100% uzależnionych, dochodzi do powstawania toksycznych tłuszczów, które docierają do mózgu i uszkadzają komórki nerwowe
• Marskość wątroby – rozwija się u około 30% intensywnie pijących, jest to postępująca, nieodwracalna i nieuleczalna choroba prowadząca do niewydolności tego narządu
• Żylaki przełyku – jako powikłanie marskości wątroby. Stanowią zagrożenie masywnym krwotokiem.
• Zapalenie błony śluzowej przełyku
• Rak przełyku – zwłaszcza u osób palących papierosy
• Zapalenie błony śluzowej żołądka i choroba wrzodowa – zwiększają ryzyko krwawienia i perforacji, czyli otworu w ścianie żołądka lub dwunastnicy
• Ostre i przewlekłe zapalenie trzustki
• Cukrzyca
• Rak trzustki – objawy pojawiają się w bardzo zaawansowanym stadium, co utrudnia wczesne rozpoznanie, a w ciągu pięciu lat od rozpoznania umiera – mimo leczenia –  95% chorych
• Niewydolność mięśnia sercowego
• Zaburzenia rytmu serca
• Zawał serca
• Nadciśnienie tętnicze
• Uszkodzenie jąder, impotencja, utrata libido
• Zaburzenia miesiączkowania i owulacji
• Zmniejszenie gęstości i mineralizacji kości
• Nadmierna produkcja korytzolu przez nadnercza – może objawiać się: nadciśnieniem tętniczym, otyłością, zmniejszoną odpornością na zakażenia, kamicą nerkową
• Niedokrwistość
• Małopłytkowość
• Zaburzenia odporności – u osób uzależnionych częściej obserwuje się zapalenie płuc, gruźlicę, wirusowe zapalenia wątroby, choroby autoimmunologiczne, łuszczycę
• Nowotwory – nadużywanie alkoholu jest czynnikiem rozwoju raka języka, krtani, gardła, piersi, przełyku, jelita grubego, odbytnicy, trzustki
• Lęk i depresja
• Zburzenia snu
• Trudności w zapamiętywaniu i odtwarzaniu informacji
• Zaburzenia koncentracji
• Zmiany zachowania, osobowości, nastroju
• Objawy psychotyczne – omamy, urojenia

Kiedy picie jest ryzykowne, a kiedy szkodliwe?

Ryzykowne spożywanie alkoholu to picie nadmiernych jego ilości, bez aktualnie negatywnych konsekwencji, przy czym można oczekiwać, że się one pojawią, o ile obecny model picia nie zostanie zmieniony.

Szkodliwe picie alkoholu, które już powoduje szkody zdrowotne, fizyczne bądź psychiczne, ale również psychologiczne i społeczne, przy czym nie występuje uzależnienie od alkoholu.

Kiedy picie alkoholu staje się niebezpieczne?

• Zwiększa się tolerancja na alkohol, czyli trzeba wypić więcej niż poprzednio, aby uzyskać oczekiwany efekt psychoaktywny.
• Zwiększa się ilość wypijanego alkoholu.
• Występuje oraz częstsze sięganie po alkohol.
• Dochodzi do stanów upojenia alkoholowego.
• Osoba pijąca odczuwa wyraźne korzyści psychologiczne.
• Pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego – drżenie mięśniowe, nadciśnienie tętnicze, nudności, wymioty, biegunki, rozszerzenie źrenic, wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, niepokój, drażliwość, lęki, omamy wzrokowe lub słuchowe.
• Alkohol staje się lekarstwem na problemy, stres, bezsenność.
• Pojawia się niepokój w przypadku niemożności napicia się.
• Narasta oczekiwanie na moment picia.
• Celebrowanie sytuacji picia.
• Koncentrowanie się na alkoholu.
• Dochodzi do picia alkoholu w sytuacjach, które zdecydowanie wymagają abstynencji.
• Przychodzenie do pracy, szkoły pod wpływem alkoholu.
• Alkohol staje się sposobem na usuwanie przykrych objawów kaca.
• Pojawiają się „urwane filmy”.
• Dochodzi do picia w samotności.
• Występują agresywne reakcje na wszelkie uwagi dotyczące picia.
• Dochodzi do prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu.
• Picie alkoholu jest kontynuowane mimo coraz poważniejszych negatywnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych.
• Otoczenie sygnalizuje zaniepokojenie osobą pijącą.

Dlaczego osoby z problemami alkoholowymi nie szukają pomocy?

• Znajdują wiarygodne usprawiedliwienie dla swojego sposobu spożywania alkoholu.
• Głęboko wierzą, że mogą samodzielnie zapanować nad swoim piciem.
• Często nie widzą negatywnych konsekwencji swojego picia.
• Szukają przyczyn swoich czynów i zachowań wśród otoczenia, chcąc znaleźć winnego.
• Uznają alkohol za gwarancję dobrego samopoczucia.
• Boją się, że ktoś wymusi na nich definitywne rozstanie z alkoholem.
• Obawiają się krytyki i odrzucenia.
• Nie chcą być nazywani alkoholikami i przez to oceniani.
• Brakuje im wiary w to, że można zerwać z nałogiem.
• Boją się przerwać picie ze względu na dokuczliwe objawy abstynencyjne.
• Mają negatywne nastawienie do psychoterapii, nie wiedzą na czym polega.
• Szukają dowodów na nieskuteczność leczenia.

Kto powinien całkowicie zrezygnować ze spożywania alkoholu?

• Młodzi ludzie – występuje ryzyko poważnych zaburzeń rozwojowych oraz współwystępowania innych problemowych zachowań: przemocy, zażywania narkotyków, niebezpiecznych zachowań seksualnych
• Kobiety w ciąży
• Matki karmiące
• Osoby chore i przyjmujące leki
• Osoby starsze – słabszy metabolizm alkoholu oraz zmniejszoną sprawność intelektualną i ruchową
• Osoby uzależnione
• Osoby mające małą tolerancję na alkohol
• Osoby znajdujące się w sytuacjach potencjalnie zagrażających urazami, przemocą, wykorzystaniem, nadużyciami seksualnym
• Osoby przebywające na imprezach masowych, gdzie łatwo może dojść do zachowań agresywnych, w sytuacjach zażywania przez inne osoby narkotyków, w towarzystwie osób nieznajomych

O czym musimy pamiętać?

• Niezależnie od stylu spożywania alkoholu, nie ma osób, których nie dotyczy ryzyko uzależnienia.
• Uzależnienie od alkoholu jest chorobą pierwotną, niewynikającą z innych zaburzeń, postępującą i śmiertelną.
• Uzależnienie jest realnym problemem rodzinnym, który można i należy leczyć.
• W Polsce działa wiele poradni leczenia uzależnionych od alkoholu. Większość jest dostępna nieodpłatnie, także dla osób nieubezpieczonych. Nie potrzebne jest specjalne skierowanie.
• Piwo jest napojem alkoholowym!
• Około 60% chorych na marskość wątroby – spowodowaną intensywnym piciem – umiera w przeciągu 4 lat od rozpoznania.
• W wyniku pierwszego w życiu krwawienia z żylaków przełyku ginie ponad 25% chorych.
• Alkohol zmniejsza skuteczność terapii wielu chorób.
• Alkohol zwiększa wypadkowość.
• Ryzyko popełnienia samobójstwa przez osoby uzależnione jest 3–9 razy większe w porównaniu ze stwierdzanym wśród abstynentów.
• Zatrucia alkoholem bywają śmiertelne.

Alkohol wpływa negatywnie na większość narządów naszego organizmu. Do zaburzeń ich funkcjonowania bądź niewydolności prowadzi nie tylko uzależnienie, ale również picie szkodliwe. Alkoholizm jest chorobą, która może dotknąć każdego z nas. Dlatego tak ważne jest to, aby wiedzieć kiedy kończy się picie rozsądne i z należytym umiarem, a zaczyna się problem.

Jeśli szukasz pomocy zajrzyj tutaj: http://www.aa.org.pl/

Źródła:

Bezpieczne picie alkoholu

Uzależnienie od alkoholu

Leczenie uzależnienia od alkoholu

Choroby somatyczne spowodowanie używaniem alkoholu

Problem alkoholizmu w Polsce

Lek. Katarzyna Woźniak