Padaczka – jak wygląda napad i co wtedy zrobić?

• Medycyna
• Medycyna ratunkowa
• Neurologia

Jeśli mielibyście wskazać jedno słowo, które kojarzy Wam się z padaczką, to jakie by to było? Niech zgadnę. Drgawki? Pewnie większość z Was tak pomyślała, ja również. Ale czy wiecie, że nie jest to jedyny objaw napadu padaczkowego? Jak inaczej może wyglądać padaczka?

Padaczka jest przewlekłą chorobą mózgu, ze skłonnością do występowania napadów padaczkowych, czyli nagłych i przemijających dolegliwości  lub objawów, spowodowanych nieprawidłową czynnością komórek mózgu.

W większości przypadków nie udaje się ustalić przyczyny tej choroby.  Do znanych czynników zaliczamy:

• u dzieci są to przede wszystkim choroby wrodzone, uwarunkowane genetycznie, zakażenia w trakcie ciąży lub uszkodzenia w czasie porodu;
• u dorosłych są to guzy, zapalenia i urazy mózgu, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych,;
• u osób powyżej 65 roku życia dodatkowo częstą przyczyną jest udar mózgu oraz choroby zwyrodnieniowe, np. choroba Alzheimera.

Do rozpoznania padaczki najczęściej konieczne jest wystąpienie co najmniej dwóch niesprowokowanych napadów padaczkowych, które nie były poprzedzone żadną konkretną sytuacją bądź czynnikiem zewnętrznym. Podstawowym badaniem jest EEG.

Ważną informacją jest fakt, że u kilku procent osób może wstąpić jeden napad padaczkowy w życiu, który może zostać sprowokowany wysoką temperaturą, alkoholem, urazem głowy czy nieprawidłowym stężeniem cukru we krwi.

Jakie są najczęstsze rodzaje napadów i czym się mogą objawiać?

• Napad toniczno – kloniczny – utrata przytomności, wyprężenie ciała, drgawki, sinica, „piana z ust”, przygryzienie języka, niekiedy bezwiedne oddanie moczu. Trwa najczęściej około 2-3 minuty. Po napadzie może występować senność, zmęczenie lub ból głowy.
• Napad toniczny – usztywnienie jednej lub kilku części ciała. Najczęściej występują w nocy.
• Napad kloniczny – powtarzające się co 1-2 sekundy szarpnięcia, obejmujące obie strony ciała.
• Napad miokloniczny – gwałtowne, krótkotrwałe oraz szarpiące skurcze mięśni, bez utraty świadomości. Dotyczą najczęściej barków i kończyn górnych, powodując upuszczanie trzymanych w ręku przedmiotów bądź doprowadzając do upadku, w przypadku zajęcia innych mięśni.  Często występują rano, po obudzeniu się lub pod wpływem bodźców świetlnych.
• Napad zgięciowy – długotrwały skurcz mięśni z towarzyszącym zgięciem tułowia i uniesieniem ramion. Często występuje podczas zasypiania.
• Napad nieświadomości – taka osoba wydaje się być „nieobecna”, nie reaguje na kierowane do niej słowa, po kilku lub kilkunastu sekundach wraca do wykonywanej poprzednio czynności. Dodatkowo mogą wystąpić czynności wykonywane automatycznie: rozpinanie guzików, mlaskanie, przełykanie śliny, skubanie ubrania, mruganie, pochylenie głowy.
• Napad zwrotny – nagły, długotrwały, silny zwrot gałek ocznych i głowy w jedną stronę.

Kilka nietypowych objawów, które mogą być napadem padaczkowym:

1. Napady śmiechu, które są nieodpowiednie do sytuacji, niezwykłe i powtarzalne.
2. Znieruchomienie lub zauważalne ograniczenie ruchów.
3. Nagłe upadki lub ruchy głowy przypominające skinienie.
4. Przerwy w mówieniu, nagła niezdolność do wymówienia słów lub nazywania rzeczy.
5. Nagle pojawiające się i powtarzalne mrowienia lub bóle ze zdrętwieniem.

Jak można pomóc podczas napadu?

• Jeśli nie wiesz czy dana osoba choruje na padaczkę, a wystąpi u niej napad drgawkowy z utratą przytomności – wezwij pogotowie ratunkowe! Jeśli jest to inny rodzaj napadu, należy pilnie zgłosić się do lekarza.
• Jeśli napad wystąpi u osoby ze zdiagnozowaną padaczką :

1. Zachowaj spokój.
2. Ułóż chorego w bezpiecznym miejscu, zapobiegając upadkowi lub innym urazom.
3. Kontroluj oddech i drożność dróg oddechowych.
4. Jeśli jest to możliwe rozluźnij ubranie w okolicy szyi.
5. Nie próbuj otwierać zaciśniętej szczęki, nie wkładaj nic do ust chorego.
6. Jeśli chory jest nieprzytomny nie podawaj mu żadnych płynów, pokarmów i leków.
7. Gdy napad ustąpi ułóż chorego na boku i poczekaj z nim, aż do odzyskania pełnej sprawności.
8. Jeśli napad przedłuża się lub występują kolejne napady wezwij pogotowie ratunkowe.

Pamiętaj!

• Mózg koordynuje rozmaite funkcje organizmu, dlatego objawy padaczki mogą być różnorodne.
• Napady padaczkowe mogą być przeszkodą w prawidłowym rozwoju dziecka, a niekiedy doprowadzać do jego regresu.
• U części osób napad padaczkowy może zostać wyzwolony określonymi czynnościami lub sytuacjami, np. czytaniem, rysowaniem, grą w karty.
• Napady miokloniczne można pomylić z drżeniami mięśniowymi lub dreszczami. Jeśli niepokoi Cię taki objaw, zgłoś się z tym do lekarza.
• Najczęstszym sposobem leczenia padaczki jest farmakoterapia. Jej skuteczność zależy od właściwego doboru leku oraz przestrzegania dawki i pory jego przyjmowania.
• U niektórych osób ważną rolę odgrywają czynniki prowokujące napady – migające światło, alkohol, brak snu – wskazane jest ich bezwzględne unikanie.

Padaczka jest jedną z najczęstszych chorób układu nerwowego. Zmaga się z nią ok. 400 tysięcy Polaków. Dlatego tak istotne jest, aby chociaż w niewielkim stopniu znać jej objawy. Jak  mogliście przeczytać, napad padaczkowy może wyglądać przeróżnie. Ważne, abyście potrafili zwrócić uwagę na nietypowe zachowania u osób z Waszego otoczenia. Wszystkie spostrzeżenia, które Was niepokoją, wymagają konsultacji lekarskiej.

Źródła:

Padaczka

Padaczka u dzieci

Mioklonie

Rodzaje napadów padaczkowych u dzieci

Lek. Katarzyna Woźniak