Urodziłam i co dalej?

• Ginekologia
• Mama
• Medycyna
• Psychiatria

Ciąża, to piękne 9 miesięcy w życiu kobiety. Drobne dolegliwości są niczym w porównaniu do cudu, na który się czeka. Co prawda, trzeba przeżyć poród, ale to zaledwie kilka godzin. Gdy tylko ujrzysz wymarzone i wyczekane dziecko ból porodowy minie i wszelkie inne związane z nim niedogodności też. Już przy pierwszym spojrzeniu dzidziuś wywróci Twoje życie do góry nogami i sprawi, że poczujesz się spełniona i szczęśliwa jak nigdy dotąd. Przepełni Cię fala radości, która będzie towarzyszyć Ci już zawsze podczas opieki nad Twoim wspaniałym dzieckiem… Tak nie jest.

Życie to nie film i mimo, że faktycznie narodziny dziecka są ogromnym szczęściem dla rodziców to jednak dostrzega się to dopiero z perspektywy czasu. Dopiero, gdy minie kilka miesięcy zaczynamy postrzegać ten okres jako wyjątkowy czas, bo dla młodych rodziców, w większości przypadków, jest to bardzo ciężki okres. Zupełnie zmienia się wtedy rola kobiety. Trzeba przywyknąć do tej nowej sytuacji, a także dostosować się do innego porządku dnia i nocy.

Pierwsze dni po porodzie są szczególnie trudne dla mamy. Celowo używam słowa „mamy”, a nie „kobiety”. Ten czas jest całkowicie zdominowany przez dziecko. Według mnie, szczególnie trudne jest to przy pierwszym dziecku, gdy wszystko jest nowe i zupełnie nie wiemy czego się spodziewać.

Oprócz zwykłego wyczerpania fizycznego spowodowanego przerywanym snem w nocy, często niedojadaniem (wiele kobiet nie wie co może jeść karmiąc piersią), czasem wielogodzinnym noszeniem dziecka, niedogodnościami związanymi z połogiem i samym karmieniem piersią, dochodzi jeszcze wyczerpanie psychiczne.

Bardzo często już w pierwszych dniach po porodzie zamiast wszechogarniającego szczęścia, którego się spodziewamy, czuje się smutek. Narasta on w pierwszym tygodniu życia dziecka, z kulminacją w 4-5 dniu, a potem stopniowo maleje. Mija najczęściej około 10 dnia po porodzie, ale jeśli trwa nieco dłużej, do 2-3 tygodni też jest to normalne i nie wymaga pomocy lekarskiej. To kilku dniowe, a maksymalnie 3 tygodniowe obniżenie nastroju to nic innego niż „baby blues”. Według badań spotyka się z nim nawet do 85% kobiet. Podejrzewam, że pozostałe 15% jedynie się do tego nie przyznaje.

„Baby blues” objawia się wahaniem nastroju. Młoda mama na przemian jest radosna i rozgadana oraz przygnębiona i płaczliwa. Typowa jest wtedy nadmierna wrażliwość, zaburzenia koncentracji, niepokój, lęk, a czasem chwilowa nadmierna ekscytacja. Pochodzenie tego smutku poporodowego nie jest całkowicie wyjaśnione. Najprawdopodobniej jest on spowodowany licznymi zmianami hormonalnymi zachodzącymi w ciele kobiety.

Najczęściej „baby blues” mija sam około drugiego tygodnia po narodzinach dziecka. W tym czasie laktacja ulega uregulowaniu, zmniejsza się bolesność piersi i brzucha przy karmieniu. Tak, bolesność. Podczas karmienia często bolą zarówno całe piersi jak i same brodawki sutkowe. Natomiast ból brzucha spowodowany jest inwolucją, czyli zwijaniem się macicy. Jest to objaw nieprzyjemny, ale oznacza, że wszystko w ciele kobiety przebiega prawidłowo.

Bardzo ważne jest wsparcie bliskich, okazywane kobiecie, w tym trudnym dla niej okresie. Zarówno wsparcie psychiczne, takie jak rozmowa, słowa otuchy oraz komplementy, jak i wsparcie fizyczne, a więc pomoc w opiece nad noworodkiem oraz zwykłe ugotowanie obiadu lub zadbanie o to, by kobieta mogła się wyspać.

Zdarza się jednak, że mimo iż ciało kobiety wraca do normy, jej nastrój nie poprawia się lub poprawia się chwilowo, a następnie znów dochodzi do jego pogorszenia. Depresja poporodowa rozwija się w ciągu od kilku do kilkunastu tygodni po porodzie i nasilenie jej objawów jest znacznie większe niż w przypadku „baby blues”. Dotyka ona (w zależności od badań) od 5% do nawet 25% kobiet. Najważniejsza jest wtedy szybka interwencja rodziny i skontaktowanie się z lekarzem, by sprawnie pomóc kobiecie. Brak odpowiedniego leczenia stwarza ryzyko rozwoju ciężkiej depresji i w skrajnych sytuacjach mama może wyrządzić krzywdę sobie, a nawet dziecku.

Wpis o tym jakie objawy sugerują depresje poporodową i jak się z nią uporać pojawi się już niebawem.

Lek. Katarzyna Woźniak